تنوع جنسیت حسابرس و کیفیت خدمات حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 حسابدار رسمی و عضو هیات علمی، گروه حسابداری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 کارشناس ارشد، حسابداری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22034/iaar.2023.190979

چکیده

هدف: خدمات حسابرسی باکیفیت، به سرمایه­گذاران و سایر ذینفعان فرصت می­دهد که با اطمینان بیشتری وضعیت­مالی و نتایج عملکرد شرکت­ها را مورد بررسی قرار دهند و این امر  اعتبار صورت­های مالی شرکت­ها را نزد استفاده­کنندگان بهبود می­بخشد. علی­رغم بررسی متغیرهای متعدد موثر بر کیفیت خدمات حسابرسی در پژوهش­های گذشته، یکی از عوامل رونشناختی  تاثیر گذار بر این موضوع، تنوع جنسیتی حسابرسان می باشد. لذا در این پژوهش تاثیر این عامل بر کیفیت خدمات حسابرسی برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش از دو شاخص،تعهدات اختیاری و تجدید ارائه صورت­های مالی برای اندازه­گیری کیفیت خدمات حسابرسی استفاده، و در این راستا داده­های  180شرکت  برای دوره 1391 تا1397آزمون و به منظور برازش مدل رگرسیون فرضیه اول از روش حداقل مربعات تعمیم یافته و برای برازش مدل رگرسیون فرضیه دوم از روش رگرسیون لوجیت استفاده  شده است.یافته­ها نشان می­دهد که بین جنسیت حسابرس و تعهدات اختیاری رابطه مثبت و معنادار و همچنین بین جنسیت حسابرس و تجدید ارائه صورت­های مالی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاکی از آن است حسابرسی صورت­های مالی توسط حسابرسان زن باعث افزایش تعهدات اختیاری و تجدید ارائه صورت­های مالی می­شود که این امر باعث کاهش کیفیت خدمات حسابرسی می­شود.به عبارت دیگر، زمانی که حسابرسی توسط حسابرسان زن انجام می­شود احتمال دستکاری حسابداری زیاد است که این امر نتیجه کیفیت پائین خدمات حسابرسی می­باشد و یکی از دلایل مهم تجدید ارائه صورت­های مالی علاوه بر مقایسه پذیری، تعدیلات سنواتی می­باشد که این مورد در اکثر شرکت­های مورد رسیدگی قابل مشاهده است و احتمال دارد نتیجه کیفیت پائین خدمات حسابرسی باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. ایمانی­ برندقی، محمد؛ کاظمی علوم، مهدی؛ عبدی، مصطفی. (1397)، "بررسی تاثیر تنوع جنسیتی در هیئت­مدیره بر احتمال وجود ضعف در کنترل­های داخلی"، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری دانشگاه خوارزمی، شماره پنجم، سال سوم، 263-285.
  2. بزرگ اصل، موسی و دهقانی فیروزآبادی، مریم. (1394)، "بررسی رابطه اقلام تعهدی اختیاری با تعدیلات سنواتی و نوع اظهارنظر حسابرسی"، دانش حسابداری مالی، دوره دوم،89-103.
  3. تحریری، آرش؛ رسولی، مریم و ولی، الهام (1398)، "رابطه بین کیفیت حسابرسی و اقلام تعهدی اختیاری در شرکت­های با ارزش بالا"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 11(42)، 143-158 .
  4. جامعی، رضا و نصیری، بهنام (1398)، "نقش جنسیت مدیران ارشد بر محافظه کاری شرطی و غیر شرطی با تاکید بر ریسک تجاری و مالی"، پژوهشنامه زنان، 9(27)، 110-128 .
  5. خادم ، محمد. ( 1390)، "تحزیه و تحلیل تفاوت­های جنسیتی در بین حسابرسان"، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
  6. سازمان حسابرسی. ( 1388). استاندارد حسابداری ایران . سازمان حسابرسی . نشریه 160.
  7. ساعی، محمد جواد؛باقرپور ولاشانی، محمد علی؛ موسوی بایگی، سیدناصر. ( 1392)، "بررسی فراوانی و اهمیت تجدید صورتهای مالی"، پژوهش های حسابداری، شماره اول، سال پنجم، 67-86 .
  8. علوی طبری، سیدحسین؛ خلیفه سلطانی، سیداحمد؛ شهبندیان، ندا. ( 1388)، "کیفیت حسابرسی و پیش بینی سود"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، شماره 3، 22-35.
  9. فرج­زاده دهکردی، حسن. (1398)، "رابطه ویژگی­های شخصیتی و جنسیت با قضاوت اخلاقی حسابداران"، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری دانشگاه خوارزمی، سال چهارم، شماره هفتم،181-208.
  10. قدیم پور، جواد؛ دستگیر، محسن؛ ایزدی­نیا، ناصر. (1395 )، "بررسی ارتباط بین عوامل موثر بر ریسک دادخواهی حسابرسان و اظهار نظر تعدیل شده"، دانش حسابرسی،شماره 65، 77-96.
  11. لطفی، علی؛ جهانشاد، آزیتا. (1398)، "تاثیر کیفیت حسابرسی و مدیریت سود تعهدی و واقعی بر تجدید ارائه صورت­های مالی"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 11(44)، 63-90 .
  12. مرادی، مهدی؛ باقرپور ولاشانی، محمد علی؛ سپهری شاملو، زهره؛ خادم، حمید. ( 1388 )، "تجزیه و تحلیل تفاوتهای جنسیتی مرتبط با کیفیت حسابرسی"، دانش حسابرسی، دوره نهم ، شماره 47، 67-78 .
  13. مشایخ، شهناز و اوشیانی، مریم. ( 1393)، "ارتباط هزینه سرمایه و پذیرش استانداردهای حسابداری ملی و تاثیر نقد شوندگی سهام روی این رابطه"، پژوهش­های تجربی حسابداری، 4(2):125-142.
  14. موسوی، سیدرضا؛ جباری، حسین؛ طالب بیدختی، عباس. (1394)، "حاکمیت شرکتی و تجدید ارائه صورت­های مالی"، پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره7 (25) 103-126.
  15. نیکبخت، محمدرضا و رفیعی، افسانه. (1391)، "تدوین الگوی عوامل موثر برتجدید ارائه صورت­های مالی در ایران"، دانش حسابداری، شماره 9، سال سوم، 167-194.
  16. Anderson-Gough, F., Grey, C., & Robson, K. (2005). “Helping them to forget..”: the organizational embedding of
  17. Bengtsson, C., Persson, M., & Willenhag, P. (2005). “Gender and overconfidence”. Economics letters, 86(2), 199-203.
  18. Broadbent, J., & Kirkham, L. (2008). “Glass ceilings, glass cliffs or new worlds? Revisiting gender and accounting”. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 21(4), 465-473.
  19. Bushee, B. J., Goodman, T. H., & Sunder, S. V. (2018). “Financial Reporting Quality, Investment Horizon, and Institutional Investor Trading Strategies”. The Accounting Review.
  20. Charness, G., & Gneezy, U. (2012). “Strong evidence for gender differences in risk taking”. Journal of Economic Behavior & Organization, 83(1), 50-58.
  21. Chung, J., & Monroe, G. S. (2001). “A research note on the effects of gender and task complexity on an audit judgment”. Behavioral Research in Accounting, 13(1), 111-125.
  22. Croson,R.,&Gneezy,U.(2009).”Genderdifferencesinpreferences”.Journal of Economic Literature, 47 (2), 1–27.

https://doi.org/10.1257/jel.47.2.448.

  1. Darley, W. K., & Smith, R. E. (1995). “Gender differences in information processing strategies: An empirical test of the selectivity model in advertising response”. Journal of advertising, 24(1), 41-56.
  2. Garcia-Blandon, J., Argilés-Bosch, J. M., & Ravenda, D. (2019). “Is there a gender effect on the quality of audit services?”. Journal of Business Research, 96, 238-249.
  3. Hardies, K., Breesch, D., & Branson, J. (2010). “Are female auditors still women? Analyzing the sex differences affecting audit quality. Analyzing the Sex Differences Affecting Audit Quality” (January 14,2010).
  4. Hardies, K., Breesch, D., & Branson, J. (2016). “Do (fe) male auditors impair audit quality? Evidence from going-concern opinions”. European Accounting Review, 25(1), 7-34.
  5. Haynes, K. (2017). “Accounting as gendering and gendered: A review of 25 years of critical accounting research on gender”. Critical Perspectives on Accounting, 43, 110-124.
  6. Ittonen, K., Vähämaa, E., & Vähämaa, S. (2013). “Female auditors and accruals quality”. Accounting Horizons, 27(2), 205-228.
  7. Kinney,W.R.,Palmrose,Z.V.,&Scholz,S.(2004).”Auditorindependence,non-audit services, andrestatements: Wasthe S. Governmentright?”, JournalofAccounting Research
  8. Maletta, M. J., & Kida, T. (1993). “The effect of risk factors on auditors' configural information processing”. Accounting Review, 681-691.
  9. Niskanen,J.,Karjalainen,J.,Niskanen,M.,&Karjalainen,J.(2011). “AuditorgenderandcorporateearningsmanagementbehaviorinprivateFinnishfirms”. Managerial Auditing Journal,

26,778793.https://doi.org/10.1108/02686901111171448.

  1. Watson, J., & McNaughton, M. (2007). “Gender differences in risk aversion and expected retirement benefits”. Financial Analysts Journal, 63(4), 52-62.