شناسایی و طبقه بندی ابعاد و مولفه‌های تفکر انتقادی در آموزش حسابداری با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی ساخت یافته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

3 دانشیار گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

4 استادیارگروه مدیریت، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

10.22034/iaar.2023.190983

چکیده

‌‌‌‌‌‌استدلال ­خردمندانه­ درباره­ آن­ چه که افراد به آن باور دارند و آن چه که انجام می­دهند را تفکر انتقادی می گویند. ﭘﺮورش ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﺮ ﻳﻜﻲ از اهداف اصلی آﻣﻮزش ﻣﺤﺴﻮب ­ﻣﻲﺷﻮد. تفکر انتقادی امروزه از نظر اندیشمندان به عنوان خروجی اصلی آموزش عالی معرفی شده و آموزش تفکر پایه اصلی ظهور آن می­ باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه بندی ابعاد و مولفه­های­ تفکر انتقادی در آموزش حسابداری می­­باشد. برای این منظور با بهره­گیری از روش تحلیل محتوای­کیفی قیاسی ساخت یافته، ابعاد و مولفه­های تفکر انتقادی استخراج و با استفاده از نرم افزار Nvivo نسخه 10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد؛ همچنین با بهره­گیری از فرآیند دلفی فازی، با استفاده از پرسشنامه از نظرات کارشناسی 10 نفر از خبرگان (اساتید حسابداری عضو هیات علمی دانشگاه)، به غربالگری مولفه­های شناسایی شده پرداخته شد.پژوهش حاضر در سال 1398 و 1399 انجام پذیرفت. یافته های بدست آمده حاکی از شناسایی 2 بعد مهارتی و گرایشی،  11مولفه و همچنین 149 زیر مولفه برای تفکر انتقادی می باشد که در نهایت تعداد 8 مولفه و 77 زیر مولفه از نظر خبرگان با اهمیت­تر شناخته شد. مولفه­های شناسایی شده در پژوهش حاضر می­توانند راه­گشای مناسبی برای استفاده از تفکر انتقادی در آموزش حسابداری باشند.تفکر انتقادی به عنوان یک پیامد مطلوب آموزشی می­تواند فراگیران حسابداری را به سمت درک بهتر مطالب و حرکت به فراسوی محتوای کتاب­های درسی سوق دهد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آهنگری، مهناز. (1395). "کاربرد تفکر انتقادی در حسابرسی". حسابدار رسمی، دوره 4، شماره33، صص 54-57.
  2. برزگر بفرویی، کاظم ؛ فرزین، سمیرا ؛ زارع، مریم. ( 1398). " نقش راهبردهای فراشناختی خواندن در پیش بینی تفکر انتقادی دانشجو معلمان شهر شیراز". فصلنامه تازه­های علوم شناختی، دوره 21، شماره 1، صص 116-105.
  3. به آیین، یعقوب. ( 1385). "تفکر انتقادی در آموزش حسابداری". مجله حسابرس، دوره 4، شماره 34، صص 54-59.
  4. حاتمی، جواد؛ احمد زاده، بتول ؛ فتحی آذر، اسکندر. (1391). "دیدگاه استادان دانشگاه در خصوص کاربرد تفکر انتقادی در فرآیند تدریس". فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش ­عالی، دوره 19، شماره 3، صص 103-119.
  5. حاج حسینی، منصوره؛ گنار، مهران؛ ماهروزاده، طیبه ؛ دلاور، علی. (1391). "تاثیر آموزش گفت و گو محور بر تفکر انتقادی دانشجویان". فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، دوره 4، شماره 3، صص 32-64.
  6. خجسته، سحر؛ معمار، ثریا؛ کیان پور، مسعود. (1393). "وضعیت گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه اصفهان و برخی عوامل مرتبط با آن ها ". جامعه شناسی کاربردی، دوره 2، شماره 54، صص 117-138.
  7. خلخالی، علی؛ صدوقی، میترا. (1387). "تاثیر آموزش انتقادی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان ". مجله مدیریت، دوره 19، شماره 3، صص 103-119.
  8. زارع، حسین ؛ نهروانیان، پروانه. (1396). "تاثیر دوره آموزشی تفکر انتقادی بر سبک­های تصمیم­گیری و سبک­های حل مسئله". دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، دوره 5، شماره 9،صص 13-31.
  9. زنگنه، حسین؛ ولایتی، الهه؛ ابوالقاسمی، ابراهیم، (1396). "تعیین ویژگی‌های محتوای آموزشی (برنامه درسی) الکترونیکی از منظر نظریه ی بار­شناختی به روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی"، فصلنامه پژوهش­های کیفی در برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبائی، دوره شماره 7، صص 122-143.
  10. شبیربنائم، یاسر. (1392). "بررسی نقش تفکر انتقادی در راستای تفکر راهبردی". فصلنامه توسعه، دوره 1392، شماره 29، صص 173-206.
  11. شریفی، صابر؛ سیف نراقی، مریم؛ نادری، عزت اله؛ احقر، قدسی، (1397). "جایگاه تفکرانتقادی در اسناد بالادستی آموزش و پرورش ایران". پژوهش در نظام­های آموزشی، دوره 12، شماره 2، صص 249-266.
  12. محبوبی، محمد؛ جعفریان فری، مرضیه؛ خراسانی، الهه. (1391). "بررسی مقایسه ای مهارت های تفکر انتقادی و گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان جانباز و غیر جانباز". مجله طب نظامی، دوره 14، شماره4، صص 289-294.
  13. محمدی تمری، زکریا؛ رستگار، حمید؛ شریف زاده، مریم. ( 1398). "غربالگری فازی و ارزیابی موانع و مشکلات کارآفرینی روستایی ایران". مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 12، شماره1، صص 1-14.
  14. نشاط، نرگس؛ حسینی نظر، مریم. (1396). "ارزیابی توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی". تحقیقات کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاهی، دوره 52، شماره1، صص 35-56.
  15. نوروش، ایرج؛ مهرآذین، علیرضا؛ عصاریان، محمد. (1391). "اختلاف نظرات میان مدرسان، حسابرسان مستقل، حسابداران شاغل و فارغ التحصیلان اخیر رشته حسابداری در رابطه با برنامه درسی مطلوب در دوره کارشناسی". تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، دوره 4، شماره 15، صص 22-41.
  16. همایون فر، آنیتا؛ سجادی، مهدی. ( 1395). "تبیین و تحلیل زمینه­های سازواری و همگرایی مولفه­های تفکر انتقادی با تربیت دینی". فصلنامه تعلیم و تربیت، دوره 32، شماره 127، صص57-77.
  17. همتی، حسن؛ پرتوی، ناصر؛ ابراهیمی رومنجان، مجتبی. (1393). "بررسی و شناسایی نگرش حاکم بر آموزش حسابداری در دانشگاه ها (دیدگاه سنتی یا دیدگاه اخلاقی)". تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، دوره 6، شماره 23، صص 56-69.
  18. وجدانی، فاطمه. (1394). "راهبردهای پرورش تفکر انتقادی دانشجویان، با تاکید بر نقش اعضای هیات علمی" . فصلنامه آموزش عالی، دوره 8، شماره29، صص133-152.
  19. Alessio , F , Avolioa , b & Charles , v ( 2019) ."Studying the impact of critical thinking on the academic performance of executive MBA students", Thinking Skills and Creativity,pp , 275-
  20. Badri Gargari, R (2008). " Rethinking about teacher students' critical thinking and design an suitable method for rethinking for their critical thinking skill". (Doctoral dissertation). University of Tabriz ,.
  21. Bruning, R. H.; Schraw, G. J & Ronning, R. R(1999). Cognitive Psychology and Instruction, London: Prentice-Hall Inc.
  22. Chan,C,Y (2019). "Nursing students' view of critical thinking as ‘Own thinking, searching for truth, and cultural influences".Nurse Education Toda,PP14-18.
  23. Cottrell, Stella (2005). "Critical Thinking Skills: Developing Effective Analysis and Arguments". New York : Palgrave Macmillan.
  24. Critchley, B (2011). "Critical thinking in business education". Investigations in University Teaching and Learning. 7(15), 5-15.
  25. Davidson, B. W. & Dunham, R. A (1997). Assessing efl student progress in critical thinking with the ennis-weir critical thinking essay test. JALT Journal, 19(1), 43-57.
  26. Elo, Sato & Helvi Kyngas (2008), "The Qualitative Content Analysis Process". JOURNAL OF ADVANCED NURSING (62) 1, pp. 107-115.
  27. Ennis, R (1996) "Critical thinking". Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  28. Ennis, R. H (2008). "An Outline of Goals for a Critical Thinking Curriculum and its Assessment "(http://www. CriticalThinking. net).
  29. Facione, P. A (2001). "California Critical Thinking Disposition skills Test". dvancing thinking worldwide. pp.1-28.
  30. Falloon,G & Khoo,E(2014).Exploring young students" talk in iPadsupported collaborative learning environments". Computers & Education, 77, 13-28.
  31. Helsdingen, A. S., Van den Bosch, K., Van Gog, T & van Merriënboer, J. J (2010) "The effects of critical thinking instruction on training complex decision making". Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, 52(4), 537-545.
  32. MC Peck,J (1981)."Critical thinking and education" .New York: ST.Martin ,s press.
  33. Meneses,L,F,S.(2020)."Critical thinking perspectives across contexts and curricula:Dominant,neglected,and complementing dimensions".Thinking Skills and Creativity. PP1-14.
  34. Nelson, T.O (2001). "Meaning of critical thinking, critical thinking and education". Cambridge University Press.
  35. Noone, T & Seery, A ( 2018). "Critical thinking dispositions in undergraduate nursing students: a case study approach". Nurse Educ. Today 68, 203–207.
  36. Osborne, D (2002). "Critical thinking skill. Building for facilitator’s metacognition". The Master Facliltator Journal,34(8), 5-19.
  37. Profetto, M. G. J (2003). "The relationship of critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students". Journal Advance Nurse, 43(6), 569-577.
  38. Shih-T, L (2009). "Examining the relationship between Metacognition, selfregoulation, and critical", American Psychological Association ,32(4),105-116.
تحقیقات حسابداری و حسابرسی
دوره 15، شماره 60
دی 1402
صفحه 85-106

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار